دوشنبه ۱۰/۴/۲۰۰۶
توضيح : اين گزارش به همراه تصوير در يك صفحهء مستقّل و كامل در شمارهء دوشنبه ۱۰/۴/۲۰۰۶ روزنامهء فرانكفورتر الگمانيه آمده است . فرانكفورتر آلمانيه مهمترين و معروفترين روزنامهء سراسري آلمان مي باشد .
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
مخالفت با تفسير ظاهري ( تحجّر ) گزارشي پيرامون رهبر شيعيان در آلمان / گزارشي از كريستف إرهارتهامبورگ – 9 آپريل . « فيلم هاليودي « پالپ فيكشن » يك نمونهء خوب [ براي تفسيرهاي نادرست از متون مقدس ]است .» اين گفتهء آيت الله مي باشد .« در اين فيلم يك گانگستر براي قتل ها و خشونت هايي كه مرتكب مي شود به آيه اي از انجيل استناد مي كند ولي در پايان به نادرستي فهم و درك خود پي مي برد .» اين سخن آيت الله سيد عباس حسيني قائم مقامي مي باشد . او از اوايل سال ۲۰۰۴ به عنوان امام و رئيس مركز اسلامي هامبورگ مي باشد . او لبخندي بر لب دارد ، لبخندي نشانهء دانايي ! روحاني شيعه ، عمامه و ريش مرتّب داشته و كمتر از چهل سال دارد . او آرام و با احتياط سخن مي گويد و در پاسخ دادن دقت لازم را بكار مي برد . او از ذاتِ صلح آميز اسلام سخن مي گويد و اينكه چگونه منبع وحي مورد سوء استفاده برخي از بد فهمي ها قرار گرفته است . او به نهمين سورهء قرآن ( سورهء توبه ) اشاره مي كند كه چگونه دستاويزي براي سوء استفاده و ارايهء جهره اي خشن از اسلام قرار مي گيرد .منتقدين اسلام هماره براي نشان دادن اسلام به عنوان دين جنگ و خشونت به چنين آياتي تمسّك مي جويند . او احاديث زيادي را از پيامبر اسلام نقل مي كند كه ثابت مي كند پيامبر با توسّل به صلح در پيشبرد اهداف خود عمل نمود . در اسلام استفادهء از خشونت فقط در مقام دفاع مي تواند پذيرفته شده باشد .پس از عمليات تروريستي بمب گذاري هاي لندن در ژولاي ۲۰۰۵ ، قائم مقامي به عنوان امام درجهء يك ساكن آلمان بيانيه اي را در محكوميت خشونت و افراطگرايي از نظر اسلام صادر كرد . او مي گويد : « تمام مسلمانان بايد به نظم اجتماعيِ جوامعي كه در آن زنده گي مي كنند پاي بند باشند و اين يك حركت تاكتيكي نيست بلكه يك ديدگاه شفاف و روشن از متن آموزه هاي اسلام است .» اين سخنان را اين روحاني بلند مرتبه بيان مي كند كه قادر به فهم و تبيين منابع و متون اسلامي مي باشد.نسبت به اهل سنت ، در نزد شيعيان ، اجتهاد از جايگاه مهم تري برخوردار است . او از يك خانوادهءمعروف و مشهور مي آيد كه ۳۹ نسل با خانوادهء پيامبر فاصله دارد . او در حوزهء علميه قم كه نخبگان در آن تحصيل مي كنند به تحصيل پرداخته است و همچنين در مورد فيلسوفان غربي همچون كانت و گادامر ( شاگرد هايدگر ) مطالعات عميق دارد . در نماز جمعهء مسجدي كه در سال ۱۹۶۱ در كنار آلستر ، در بهترين منطقهء هامبورگ بنا شده است براي تقريباً ۲۰۰۰ مؤمن كه تجمع مي كنند خطبه ايراد مي كند و در خطبه هايش از افراطيون و كسانيكه از اسلام سوء استفاده مي كنند انتقاد مي نمايد .افراطيون ، برداشتهاي خود را بر عقل ترجيح مي دهند و بدين وسيله زندانيِ انتقاد ناپذير باورهاي خود مي باشند .قائم مقامي با تفسير ظاهرگرايانهء قرآن كه هنوز بر برخي از جريان هاي سنّتي اسلام حاكميت دارد مخالف است . او مي گويد معيارها و ملاكات احكام ديني كه روح حاكم بر اين قوانين مي باشد ، ثابت و هميشگي و جهان شمول است و اين ملاكات و روح كلّي به اندازه كافي متناسب با شرايط اجتماعي و زمان و مكان انعطاف پذيري دارد . بنابر اين در بسياري موارد شكل ظاهري احكامي كه از منابع اصيل فقه اسلامي يعني قرآن و سنّت و حديث استخراج مي شوند متناسب با زمان و مكان قابل تغيير است و شكل ظاهري فقط براي متحجّران كه به شكل و فرم اصالت مي دهند ثابت و غير قابل تغيير مي باشد حال آنكه در بررسي احكام ديني بايد به شرايط عصري كه در صدور اين احكام دخيل بوده اند توجه داشت وانگاه با كشف ملاكات و معيار هاي احكام ، آنها را متناسب با زمان و مكان تفسير و تطبيق نمود . تنها چيزي كه در احكام ديني ، هميشگي و جهانشمول است همين معيارها و روح حاكم بر اين قوانين است . ملاكات و روح احكام انعطاف پذيري كافي براي انطباق با شرايط اجتماعي را دارد .اجتهاد به گفتهء قائم مقامي ، توانائي خاصّي است كه تفكيك فرم هاي مذهبي از مناطات و معيار هاي ديني را ممكن مي سازد . نكتهء مهم اينكه بايد اين معيار هاي ديني از ميان شكل و صورت احكام ديني استخراج گردد [ و هرگز نمي توان اين معيار ها را از بيرون به دين تحميل كرد.] و با رعايت همين اصول و معيار هاست كه اسلام مي تواند با ارزشهاي اروپايي تعامل پيدا نمايد .[ و بر همين اساس ] او از يك اسلام اروپايي [ يعني اسلام فعّال در صحنه اروپا ] ويا [ دست كم ] يك اسلام فعال در صحنهء جامعهء آلماني سخن مي گويد .انزوا و دوري گزيدن از جامعه و ايجاد يك جامعهء موازي ، با آموزه هاي پيامبر اسلام محمد (ص) سازگار نيست . او اين مسأله را در سخنراني خود در كنفرانس امامان در اروپا كه در آخر هفته در وين تشكيل شد مطرح نمود .« پيامبر در اولين سال هجرت از مكّه به مدينه در سال ۶۲۲ ميلادي، قراردادي ميان مسلمانان و غير مسلمانان منعقد نمود كه در آن ، جامعه را يكپارچه معرفي كرد و مجموعه مسلمانان و غير مسلمانان را [ اعضاي ] جامعهء متّحد و يكپارچه ناميد و حقوق مساوي همه آنها را در عين يكپارچگي جامعه تضمين نمود . اين قرارداد بر مبناي همان اصل قرآني « زندگي مسالمت آميز» مي باشد. سيره و رفتار پيامبر اسلام نشانگر احترام به حقوق اقليتهاي مذهبي مي باشد . والبته اقليتهاي مذهبي نيز اجازه ندارند يكپارچگي و اتّحاد جامعه را مخدوش نمايند بطوريكه باعث تنش و شكاف در جامعه گردند و و اين دقيقاً پيام عملي « پيمان مدينه » است و همان چيزي است كه امروز به عنوان اينتكراسيون و يكپارچگي جامعه از آن سخن گفته مي شود . ما از مسلمانان در آلمان انتظار داريم به قوانين اين كشور احترام بگذارند و اصول اساسي جامعه را مخدوش نكنند .قائم مقامي [ با هشدار به جامعه اروپايي ] ادامه مي دهد : « از سوي ديگر مسلمانان بايد احساس كنند[ كه در اين جامعه ] به اصول اعتقادي شان احترام گذاشته مي شود و اين اصول اعتقادي مورد هتك و خدشه قرار نمي گيرد .»براي نزديك شدن [ مسلمانان و غير مسلمانان ]به يكديگر بايد چه كرد ؟پاسخ او به اين سؤال ، برقراري ديالوگ است . بايد در يك ديالوگ ، انعطاف پذيري اقليت مسلمانان و اكثريت غير مسلمانان به يك زندگي مسالمت آميز و فهم متقابل تبديل گردد . ديالوگي كه اين آيت الله جوان با ميل و رغبت آماده گي دارد آنرا در كاخ صدر اعظمي آلمان ، بر اساس طرحي كه خانم آنگلا مركل براي گفتگو با رهبران اسلامي در نظر دارد ، انجام دهد .او مسأله « حجاب » را به عنوان يك حكم اسلامي غير قابل تغيير مي داند امّا با كمال صراحت اعلام مي كند [ حجاب همچون ساير احكام اسلامي با اختيار و اراده انجام مي پذيرد ] اگر كسي را مجبور به اين كار نمايند يك كار غير اسلامي است چرا كه نفي آزادي فردي انسان است و [ از نظر اسلام ] سلب آزادي و انتخاب ، نفي كرامت انسان است . [ پس زن مسلمان بايد آزاد باشد و همانگونه كه نبايد او را مجبور به حجاب نمود نبايد او را مجبور به ترك حجاب كرد .] قائم مقامي براي پيگيري و تحقّق عقايد دينيِ خود حضور فعال اجتماعي دارد و اين حضور فعال او از آن رو نيست كه چون بر عليه مسلمانان در جامعه سوء ظن وجود دارد و او صرفاً براي رفع اين سوء تفاهم اقدام مي كند [ بلكه فعاليت هاي او ناشي از باوري است كه به انجام مسئوليت هاي خود دارد .]او به مناسبت روز جهاني جوانان به پاپ بنديكت شانزدهم به دليل كاري كه كليساي كاتوليك در جهت تقويت معنويت [ در اين روز ] انجام داده تبريك مي گويد .قائم مقامي كسي است كه بيش از هر چيز از نقاط مشترك ميان يهوديان ، مسيحيان و مسلمانان سخن مي گويد براي او قابل درك نيست كه كسي در اين جامعه زنده گي كند و در عين حال به مسائلي كه در آن مي گذرد بي توجه باشد . او [ حضور فعال خود در جامعه ] را با زبان فارسي انجام مي دهد . در سال گذشته در مصاحبه اي تلويزيوني گفت : « عدم تسلط به زبان نبايد مانعي در جهت اينتكراسيون [ و تفاهم اجتماعي ] باشد . پيوند قلبها مهمتر از اشتراك زباني است . در مجموع چنين ديدگاههايي براي يك روحاني كه از سوي رهبران مذهبي ايران به كنار رودخانهء إلب هامبورگ فرستاده شده است ، ديدگاههايي باز بشمار مي آيد .او مواضع خود را كاملاً شفاف بيان مي كند و در حقيقت مسئوليت او در رابطه با دولت ايران نيست بلكه او نماينده گي روحانيت مذهبي را كه به تأئيد بزرگترين مرجع تقليد در ايران رسيده است را بر عهده دارد . او به عنوان يك روحاني ، از استقلال عمل برخوردار مي باشد و مسئوليت مركز هامبورگ را با تأئيد بالاترين مرجع مذهبي ايران بر عهده گرفته است . براي او بسيار مهم است كه فعاليت هاي مذهبي را از فعاليت هاي سياسي تفكيك نمايد . رئيس حفاظت اطلاعات هامبورگ در اين مركز روند مثبتي را مشاهده مي كند .علاوه بر اين قائم مقامي فعالانه سعي در ايجاد ارتباط بيشتر با مراكز دولتي آلمان دارد و اين روند مثبت در گزارش سال ۲۰۰۵ اداره اطلاعات كه در آخر آپريل منتشر خواهد شد خود را نشان مي دهد .پروفسور اشتاين باخ ، ايران شناس و رئيس انستيتوي شرق شناسي آلمان از نسيم تازه اي كه قائم مقامي ايجاد كرده است تجليل مي كند و معتقد است كه قائم مقامي همانند اصلاح گر معروف و رئيس جمهور پيشين ايران به ارتباط و ديالوگ باور دارد .خاتمي از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ ، پيش از قائم مقامي ، رئيس مركز اسلامي هامبورگ بود و در تابستان گذشته از مركز اسلامي ديدن كرد .قائم مقامي مي گويد : «اسلام را نبايد سكولار كرد امّا اسلام در ذات خود مردمسالار مي باشد .»اين را قائم مقامي در حالي مي گويد كه لبخندي بر لب دارد. [ لبخندي كه نشانهء دانايي است .]