بسم الله الرحمن الرحیم
بیانیه ی اتحادیه ی اروپایی علما و تئولوگهای شیعه
در محکومیت توهین به مقدّسات، خصوصا به ساحت پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله
«وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ » البقره ۱۴۳
ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم.
آن گونه که قرآن کريم بیان میفرماید، خداوند سبحان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را رحمت برای جهانیان قرار داده است. بر این اساس پیروان راستین اسلام نیز در شعاع و پرتو همان رحمت با جهانیان تعامل می کنند.
مع الاسف این روزها شاهد آن هستیم که انتشار کاریکاتور اهانت آمیز در تیراژ میلیونی توسط نشریهی فرانسوی «شارلی ابدو» جسارتی بزرگ به ساحت مقدّس پاکترین انسانها یعنی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله روا داشته و باعث آزار و اذیت روحی و عاطفی یک میلیارد و پانصد میلیون مسلمان شده و قلب این همه انسان را جریحه دار کرده و آرامش جامعه را با اختلال مواجه ساخته است. بنابراین، از نظر ما این عمل بر خلاف اخلاق، بر خلاف حقوق انسان و برخی از قوانین کشورها و نیز بر خلاف عقلانیت بوده و محکوم است.
جا دارد از صحنه گردانان این جریان سؤال کنیم که چرا باید یک انسان الهی و پاک که الگوی عدهی زیادی از بشریت بوده و مورد احترام آنهاست، مورد اهانت قرار گیرد؟ آیا توهین به چنین انسانی که پیامی جز «رحمت، صلح و دوستی برای جهانیان» ندارد، یک امر ضدّ اخلاقی و برخلاف ارزشهای انسانی متعارف نیست؟
از سوی دیگر، اهانت به بزرگان ادیان مصداق آزار و اذیت پیروان ادیان و تجاوز به حقوق آنان است. از حقوق دانان انتظار میرود نسبت به این مسأله بررسی حقوقی نمایند؛ زیرا بسیار روشن است که آزادی بیان و آزادی ادیان از حقوق ابتدایی بشر است و هر دو باید مورد احترام قرار گیرند. امّا حریم انسانها و احساسات و عواطف مردم نیز باید حفظ شود و نباید به بهانهی آزادی بیان قلوب آنان جریحه دار گردد. بنابراین، به حکم عقل باید حق آزادی بیان در مورد باورهای دینی مردم محدودیتهایی داشته باشد تا به بهانهی آن به پیروان بزرگترین ادیان ابراهیمی توهین نشود. این در حالی است که آزادی مطلق حتی در مکتب لیبرالیسم هم وجود ندارد. آزادی فردی نیز تا زمانی مجاز دانسته می شود که به دیگری آسیبی وارد نکند. هر گاه آزادی فردی باعث شود دیگری مورد آزار قرار گیرد ممنوع میشود و جرم است. به نظر ما بر اساس تعریفی که در غرب از آزادی شده کسی مجاز به اهانت مقدسات پیروان ادیان نمیباشد.
به علاوه، جامعه ی امروز بشر پیش از هر زمان نیازمند آرامش و امنیت است و نباید با هتک حرمت مقدسات و تحریک احساسات مذهبی و دینی، امنیت و آرامش جامعه به مخاطره بیفتد؛ چرا که این امر به سود جامعه و انسانها نیست. اگر به دنبال تحقّق اخلاق و امنیت جهانی و زندگی مسالمت آمیز هستیم راهش نه تندروی و افراط است و نه توهین و اهانت. یقینا امنیت و آرامش با تحریک احساسات مذهبی و جریحه دار کردن قلوب یک میلیارد و پانصد میلیون نفر انسان به دست نمیآید. با تهدید و توهین، هیچگاه امنیت و آسایش نخواهد بود و عقلای بشر چنین چیزی را تجویز نمی کنند.
حتی در حال حاضر از نظر قانونی در برخی از کشورها «اهانت به مقدّسات» جرم است، گرچه نسبت به اجرای این قانون بی مهری شده است، مانند فصل ۱۱ بند ۱۶۶ از بخش ویژهی قانون جزایی آلمان که تصریح میکند: « هر کسی که با انتشار و پخش هر نوع نوشته، محتویات اعتقادات مذهبی و جهان بینی دیگران را به شیوهای مورد آزار قرار دهد و باعث شود صلح عمومی بر هم زده شود باید با حبس تا سه سال و یا جریمه مجازات شود.»
البته مدیریت پشت صحنه ی این مسائل نباید مورد غفلت قرار گیرد. به راستی کسانی که این نقشههای شوم را به این شکل به بهانه های مختلف طراحی می کنند، چه اهدافی در سر دارند؟ آنها برای چه چیزی تلاش می کنند و چرا در صدد هستند که جامعه را نا امن و پر آشوب و پر التهاب نمایند؟ چرا به جای تقریب مذاهب و ادیان و آشتی میان بشریت آتش بیار جنگ تمدّنها میشوند و میخواهند در دنیا آشوب به پا کنند؟ این مسائل به نفع چه کسی است؟
به همین جهت است که رهبران ادیان و از جمله جناب پاپ به درستی، غیر عقلانی بودن توهین به ادیان را اعلام کردند و رئیس جمهور و صدر اعظم آلمان هم در راهپیمایی برلین همبستگی خود با جامعهی مسلمانان را نشان دادند.
لذا از عموم مسلمانان شریف اروپا درخواست میشود تا هوشمندانه این صحنه را مدیریت کنند و از طریق قانونی، اعتراضات خود را به گوش همگان برسانند . امید است عقلای بشر و جوامع بین المللی و انسانهای آزاده تلاش کنند این امور ضدّ اخلاق و مخالف با حقوق و نقض قانون و غیر مطابق با عقلانیت و امنیت را محکوم نمایند تا زمینه های تکرار چنین امور قبیحی در جامعه ی بشری از میان برود. و السلام علکیم و رحمت الله.
رضا رمضانی رئیس اتحادیه ی اروپایی علما و تئولوگهای شیعه